Rechtszaak tegen databank NZa met mentale profielen van GGZ-cliënten
Behandelaren en cliënten in de GGZ kondigen een rechtszaak aan tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Deze verplicht psychiaters en psychologen indringende vragenlijsten over hun cliënten aan een databank te leveren. “Een aanslag op de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg” volgens de eisers, die een breed gesteunde crowdfundingcampagne starten.
De coalitie van eisers is verenigd onder de naam ‘Vertrouwen in de GGZ’ en bestaat uit psychiaters, psychologen en cliënten in de GGZ. LOC Waardevolle Zorg, het Platform Burgerrechten en Stichting KDVP hebben zich als organisatie aangesloten bij de eisers.
Indringende vragenlijsten
Regelgeving die de NZa vorig jaar aankondigde, verplicht psychiaters en psychologen om vragenlijsten over hun cliënten aan te leveren. De lijsten beslaan een brede verzameling sociale en mentale problemen, die de behandelaar een score moet geven. Met deze informatie wil de NZa de zorgprestaties van behandelaren meten en met elkaar vergelijken. Behandelaren die de vragenlijsten niet aanleveren, krijgen een dwangsom van de NZa.
De partijen achter de rechtszaak zien dit als een onacceptabele inbreuk op het beroepsgeheim van behandelaren en de privacy van cliënten. Het aanleveren van informatie uit een medisch dossier aan een landelijke organisatie ondermijnt de basis voor een gezonde behandelrelatie die gestoeld is op vertrouwen. De meest intieme informatie over iemands geestelijke toestand en de problemen die iemand daardoor ervaart, blijft niet langer binnen de spreekkamer. Cliënten kunnen niet meer vrijuit spreken over hun problemen als ze weten dat deze informatie niet veilig bij hun psychiater of psycholoog blijft.
“Wij onderschrijven het doel dat de NZa nastreeft, het verkorten van wachtlijsten in de GGZ”, stellen de eisers op de vandaag gelanceerde campagnesite. “Dit middel is daarvoor echter ongeschikt en zal ertoe leiden dat geestelijke gezondheidszorg juist minder toegankelijk wordt.”
Bovendien missen de vragenlijsten van de NZa een wetenschappelijke onderbouwing. De meetmethode waarop de vragenlijsten zijn gebaseerd, is ongeschikt om de prestaties van behandelaren onderling te vergelijken. De vragenlijsten trekken zo de verkeerde conclusies over welke zorg of zorgverlener efficiënter is, of betere resultaten boekt. Zowel de Algemene Rekenkamer als een groep hoogleraren Psychiatrie kwamen tot die conclusie in de afgelopen jaren.
Brede steun
Op www.vertrouwenindeggz.nl is een voorlichtingscampagne en crowdfunding voor de rechtszaak gelanceerd, breed gesteund door academici en organisaties op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg. Onder de steunbetuigingen bevinden zich veertien hoogleraren in de psychologie en psychiatrie, alsmede vakbonden FNV en CNV Zorg & Welzijn en verschillende landelijke en lokale zorgorganisaties.
