Ted Talk Platform Burgerrechten voorzitter Tijmen Wisman over digitale surveillance
De opkomst van een datagedreven overheid gaat gepaard met een stille maar onmiskenbare afbraak van democratische beginselen, vertelt voorzitter van het Platform Burgerrechten Tijmen Wisman in zijn onlangs verschenen Tedx Talk.
De ongebreidelde inzet van digitale technologie waarmee de overheid voor haar handhavingstaken data over burgers verwerkt, heeft ertoe geleid dat burgers inmiddels sterker door de overheid worden gecontroleerd dan andersom.
“The state increasingly resorts to datadriven practices on the basis of risk profiling, secret black lists, public-private fishing expeditions and so on. Large quantities of data are processed to identify the risk a person poses for violating the law. The logic of the state of traditional law enforcement is turned upside down: instead of the state only using their powers against those who are suspects, the state creates its suspects on an automated basis. This basically boils down to mass surveillance against certain groups, neighbourhoods, cities or even an entire country.”
Aan de hand van de Toeslagenaffaire illustreert Wisman dat burgers door deze werkwijze hun rechtsbescherming kwijtraken – en dat gaat verder dan slechts een inbreuk op de privacy. Het gaat om een overheid die op basis van haar surveillancebevoegdheden burgers kan bestraffen, knevelen en knechten. Dit alles zonder dat zij weten waarom en hoe, en zonder dat zij hiertegen in verweer kunnen komen:
“This is not about privacy. It is about the fundamental safety of individuals and families. Through data processing and analysis people can be investigated, found guilty and sanctioned, without them ever being told about it – like they are convicted by a secret court. If we do not know about the systems employed it is also impossible to challenge their legality.”
Het feit dat ook op Europees niveau hard aan de weg wordt getimmerd om overheden nog meer predictive policing bevoegdheden te geven, toont aan dat de kritiek op de datagedreven overheid en haar impact op de rechtsstaat slechts in de kinderschoenen staat. Wisman doet daarom een oproep aan juristen om zich tegen deze ontwikkeling uit te spreken, in plaats van deze te faciliteren:
“We need to expose the illegal practices of the state taking place outside of our view, blow the whistle on them, take them to court and hold the state accountable.”
Daarnaast roept hij op om NGO’s te steunen die zich inzetten voor de bescherming van grondrechten onder een datagedreven overheid. Daar kunt u op deze pagina gevolg aan geven door het Platform Burgerrechten financieel te steunen in haar activiteiten.
Kijk hieronder de Tedx Talk van Wisman terug:
afbeelding: still uit Youtube video
